Karaman’da Heyelan

Karaman’da aşırı yağışların tetikleyici neden olduğu heyelanda, 7 bin metrekarelik alandaki zeytin ağaçları kökünden sökülürken köy yolları da ulaşıma kapandı.

Karaman Bademli köyü Bilasan mevkiinde meydana gelen heyelan sebebiyle, çok sayıda zeytin ağacı kökünden söküldü ve yerel halkın kullandığı yolda geçici olarak erişim kısıtlandı.

Olayının ihbar edilmesinin ardından AFAD Müdürü Şerife Han, Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram ve İl Tarım ve Orman Müdürü Yusuf Şahinbaş, bölgeye giderek incelemelerde bulundu ve köy muhtarı Ali Ünüvar’dan bilgiler aldı.

“Zeytin ağaçları zarar gördü”

Karaman Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Bayram heyelanın meydana geldiği alanda incelemeler yaparak şu açıklamada bulundu: “Hafta sonu meydana gelen bu heyelanla ilgili olarak köy muhtarımızın bizleri aramasıyla birlikte AFAD ve İl Tarım ve Orman Müdürümüz ile birlikte buraya geldik. Yaptığımız incelemede bölgede ciddi anlamda zeytin ve fıstık ağaçlarının heyelanda yerle bir olduğunu gördük. Bu tür heyelanlar genellikle kış günlerinde yaşanıyor. Burası mikro klima özelliği olan bir bölgedir. Aşırı yağışlardan dolayı heyelan meydana gelmiş. Ovada susuzluktan dolayı obruklar oluşurken, burada da fazla yağışlardan dolayı heyelan oluşmuştur"

AFAD ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri ilerleyen günlerde hasar tespit çalışmalarının yapılacağını ifade ettiler.

Teknik Değerlendirme

Teknik açıdan MTA Yerbilimleri Portalı’nda yapılan incelemede bölgenin, eski, aktif ve alansal haritalanabilen aktif akma niteliğinde heyelanlar açısından oldukça aktif olduğu görülmektedir.

İnceleme alanında çekilen fotoğraflardan görülebildiği kadarıyla hareketin yamaç molozu ve/veya rezidüel zemin içerisinde gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Bölgenin genel jeolojisi irdelendiğinde kireçtaşı biriminin hakim olduğu görülecektir. Bazı fotoğraflardan tespit edilebildiği kadarıyla hareketin meydana geldiği topografyanın çok dik olmadığı bu nedenle de hareket derinliğinin sığ olduğu düşünülmektedir.

Yetkililer tarafından yapılan açıklamalarda da ifade edildiği üzere son yıllarda küresel ısınma nedeniyle görülen dengesiz yağış rejimleri sel, heyelan vb. doğa olaylarını ciddi şekilde tetiklemektedir. Düşük kotlardaki alanlarda kuraklıktan ötürü obruklar oluşurken aşırı yağışlar nedeniyle eğimli arazilerde heyelanlar meydana gelmekte ve verimli topraklar erozyona uğramaktadır.

Kuşkusuz böylesine büyük alanların detaylı mühendislik hizmeti alarak heyelan rehabilitasyonu projelerinin hazırlanması mümkün olmayabilir. Uzaktan algılama, hava fotoğrafları ve saha incelemeleriyle heyelan potansiyelinin yüksek olduğu alanlar coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla tespit edilebilir.

Bu alanlar için teraslama tekniği kullanılarak yüzey suyunun akış hızı azaltılabilir ve suyun toprağın alt tabakalara doğru sızması kolaylaşır, bu şekilde de su erozyonu önlenmiş olur. Teraslar, eğimli arazilerde, yamacın eş yükselti eğrileri boyunca kazılması ve çıkan toprağın alt kısma yığılmasıyla oluşturulan yapılardır. Teraslama ile eğim dikliği azaltılır, yamaç hafif eğimli alçak basamaklara ayrılır.

Ormanlar jeolojik olarak heyelana uygun yamaçlar üzerinde statik dengenin oluşmasına katkı sağlamakta, yamacın hidrolojik ve hidrolik yapısını koruyarak suyun yamaç üzerinde heyelan oluşturma ihtimalini azaltmaktadır. Orman altında oluşan ölü örtü kendi ağırlığının 10 katı kadar suyu tutarak suyun yüzeysel akışa geçmesini engellemektedir. Toprak koruma yeteneği yüksek olan bitki örtüsünün tahrip edilerek; toprak koruma yeteneği az olan türlerin alana getirilmesi sonucunda heyelan olma ihtimali artmaktadır. Bu doğrultuda, heyelan potansiyeli yüksek olan bölgelerde yapılacak ağaçlandırma çalışmalarında bu hususların dikkate alınması gerekmektedir.