NASA'dan Türkiye Açıklaması!

NASA Açıkladı; Türkiye’nin Doğal Güzelliği Olan Salda Gölü ile Mars’taki Jezero Krateri Arasında Büyük Benzerlikler Var!

Perseverance 18 Şubat 2021'de Mars'taki Jezero Krateri'ne tarihi bir iniş yaptı. Bu gezicinin Mars’ta ne ile karşılaşacağı pek bilinmese de benzeri bir yapıda olduğu düşünülen manzara ülkemizde bulunan Salda Gölü.

Türkiye'nin güneybatısındaki bir gölün, Mars'taki bir çarpma krateri ile çok fazla ortak yanı olduğunu düşünmeyebilirsiniz, ancak iki havza benzer mineraloji ve jeoloji içerir. Aslında, Salda Gölü, bir zamanlar bir göl içerdiği düşünülen Jezero Krateri'nde bulunanlara benzer karbonat mineralleri ve biriktirme özellikleri (deltalar) içeren dünyadaki bilinen tek göldür.

Purdue Üniversitesi'nde gezegen bilimci ve Perseverance bilim ekibinin üyesi olan Briony Horgan ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nden meslektaşları, kıyı şeritlerini ve çevresini incelemek için 2019 yazında Salda Gölü'ne gitti. Jezero'da yaşam arayışına rehberlik etmek için Salda Gölü'ndeki mikrobiyal ve jeolojik süreçleri daha iyi anlamayı amaçladılar.

Horgan’ın yüksek lisans öğrencisi Bradley Garczynski’nin Salda Gölü’nde incelemeler yapmıştır ve Perseverance ekibinin Jezero Krateri’nde bulmayı umduğu bazı özellikleri gösteren veriler hakkında yorum yapmışlardır.

1.Olarak; Farklı Kayaç Türleri:

Salda Gölü çevresindeki kıyı şeridi ve çevresindeki ana kaya, farklı kökenlerden çökeltiler içermektedir.

Bu çökeltilerden daha koyu tonlu tortular, bölgede hakim olan ana kayanın dik yüzeylerinden aşınmıştır. Bir diğeri ise açık tonlu sedimanlar olan karbonat mineral hidromagnezitten oluşur. Daha derin sularda ise 40 metre açıkta uzanan sığ karbonat bantını (bir ila iki metre kalınlığında) da görülmektedir.

Araştırmacılar, NASA'nın Mars keşif gezgininden alınan verileri kullanarak, bilim adamlarının eski bir gölün kıyı şeridi olduğuna inandıkları Jezero Krateri'nin batı kenarlarında bir su havzası mineralleri ve muhtemelen karbonat karışımı tespit ettiler. Horgan ve meslektaşları, bu birikintilerin Salda Gölü'ndekilere benzer olup olmadığını öğrenmek istiyorlar.

2.Olarak; Mikrobiyalitler:

Araştırmacılar özellikle Salda Gölü çevresindeki daha hafif tortularla ilgileniyorlar.

Salda Gölü çevresindeki hidromagnezit çökeltilerinin, mikropların yardımıyla oluşan "mikrobiyalit" adı verilen büyük höyüklerden aşındığı düşünülmektedir. Hidromagnezit çökeltileri, Jezero'da tespit edilen karbonat minerallerine benzer olabilir.

Bu yapıların kendileri, mikropların bir zamanlar aktif olduklarının iyi göstergeleridir, bu nedenle araştırmacılar, Mars kraterindeki kayalarda bunların işaretlerini arayacaklar.

3.Olarak; Deltalardaki kaya yatakları:

Jezero Krateri yakınlarındaki delta, bir zamanlar bir göl içerdiğine dair kanıtlara katkıda bulunuyor. Benzer şekilde, Salda Gölü, çevredeki ana kayadan aşınmış ve yıkanmış kaya birikintileriyle dolu alüvyal yelpazeler içermeside buna benzerlik göstermektedir. Ekip, Salda Gölü'deki alüvyonları inceleyerek taşların nasıl yerleştiğini gözlemlyecek ve bu sayede Jezero'daki biriktirme süreçleri hakkında daha fazla bilgi edinebileceklerdir.

Farklı katmanlar, farklı çökelme dönemlerini temsil eder ve çeşitli tane türleri ve boyutları içerir. Perseverance gezgini, jeolojik geçmişi hakkında daha fazla bilgi edinmek için Jezero'da benzer yatakları arayacak.

4.Olarak; Yeraltı suyu sızıntıları:

Salda Gölü'ndeki yeraltı suyu kaynakları gölün kimyasını değiştirmede ve mikroplar için çevreyi etkilemede önemli bir rol oynamaktadır.

Jezero'da yeraltı suyunun nasıl bir rol oynadığı bilinmemektedir. Salda Gölü gibi analog ortamların incelenmesi, araştırmacılara Jezero'daki geçmiş yeraltı sularının kanıtlarını ararken daha iyi bağlam sağlamaya ve potansiyel biyolojik araştırmayı daha da ilerletmeye yardımcı olacağı düşünülmektedir.