Trabzon’da Yaşanan Heyelan Öğrencilerin Okul Değiştirmesine Neden Oldu

Trabzon’un  Yomra ilçesinde meydana gelen heyelan nedeniyle 2 yıl önce eğitime kapatılan Maden Ortaokulu’nun 150 öğrencisi, Trabzon’da bulunan bir başka ilçe olan Arsin ilçesine taşınmak zorunda kaldı.

Aradan geçen bir süre sonra bir başka okula nakledilen öğrenciler, Çamlıyurt ve İlk ve Ortaokulu’na taşındı. Ancak bölgede sıklıkla yaşanan heyelanlar öğrencilerin peşini yeni okulda da bırakmadı. Farklı boyuttaki kaya  düşmeleri burada da öğrenciler için tehlike yarattı.

Mahalle muhtarı Şenol Sırtlı, öğrencilerin sürekli taşınmak zorunda kaldığı heyelan olayları nedeniyle şunları ifade etti:

“7 mahalle buradaki okulu kullanıyorduk. Yaklaşık 150 öğrencimiz var. Okul kapandığı dönem öğrenci sayımız 200’ün üzerindeydi. Birçok mahalleli, mahallede okul olmadığı için buradan şehir merkezine göç etmek zorunda kaldı. Okul kapatılırken çevresinde güvenlik önlemleri alındıktan sonra yeniden açılacağı bize söylenmişti. Okulumuzu açmadılar, çevresinde bir önlem de almadılar.”

Bölgede yaşayan insanlardan alınan bilgilere göre okula ulaşan yolların yaşanan heyelanlar nedeniyle oldukça tehlikeli olduğu ve yolların hasarlı olduğu anlaşılmaktadır.

Teknik Değerlendirme

Yaşanan bu ve buna benzer olaylarda, yerleşim alanlarının seçiminde yapılan jeolojik – jeoteknik araştırmaların ve hazırlanan imara esas çalışmaların önemi bir kez daha anlaşılmaktadır. İmara esas araştırmalarda belli alanlarda yapılması gereken jeolojik – jeoteknik araştırmaların sıklığı ve detayı özellikle riskli alanlarda arttırılmalıdır. Okul, hastane ve buna benzer idari binaların yerleşim seçimi ve alınacak geoteknik önlemler, heyelan, deprem, sıvılaşma ve buna benzer zemin davranışları açısından detaylı ve sağlıklı bir şekilde irdelenmelidir.

Mekanizmasının kaya  düşmesi olduğu heyelan sebebiyle farklı çaplardaki bloklar sahip olduğu süreksizliklerin arasındaki çekme dayanımının sıfır olması nedeniyle serbest hale gelmiştir. Donma çözülme, atmosferik koşullar, zayıf kil dolgu vb. koşullar söz konusu blokların serbest hale gelmesine neden olabilmektedir. Sınırlı kapsamda mühendislik hizmeti alan ve kaya  düşmesi ve/veya dökülme potansiyeli olan kesimlerde, dökülen blokların enerjilerinin sönümlenebileceği hendekler yapılması düşünülebilir. Ancak fotoğrafta görülen büyüklükteki blokların enerjilerinin sönümlenmesi bu şekilde mümkün olmayabilir. Son yıllarda kaya  düşmesi analizleri ile ilgili 2 boyutlu programların yanı sıra arazi modelini 3 boyutuyla dikkate alan programlar da geliştirilmiştir. Kaya  düşmesi anlamında risk taşıyan bölgelerde yapılacak arazi çalışmasıyla morfolojik yapı söz konusu programlarda modellenerek olası kaya  düşmesi senaryoları üzerine analizler yapılabilir. Kaya düşmelerine alınacak önlemlerden bazıları; sabit bariyer, gabion/beton blokaj, çelik ağlar, esnek ağlar, dolgular ve güçlendirilmiş setler olarak sıralanabilir.