Türk Bilim İnsanları İki Gezegen Keşfetti

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK 1001 Programı desteğiyle yürütülen "Zamanlama Yöntemiyle Ötegezegen Keşfi Projesi"nde 1336 ışık yılı uzaklıkta iki gezegen keşfedilmesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Türkiye'de ilk kez çift yıldızlar etrafında gezegen keşfedildiğini belirten Varank,  "TÜBİTAK destekli projenin yürütücüsü Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özgür Baştürk ve ekibini tebrik ediyor, daha nice başarılara imza atmalarını diliyorum." ifadelerini kullandı.

TUG Teleskobu Da Kullanıldı

TÜBİTAK'ın sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşıma göre, keşfedilen gezegenler "Kepler451c" ve "Kepler451d" olarak adlandırıldı. Bu keşifle "Kepler-451" sisteminde daha önce keşfedilmiş bir gezegene ilave olarak Jüpiter boyutlarında iki dev gezegen daha keşfedilmiş oldu. Keşifte TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nin (TUG) 1 metre çaplı T100 teleskobu da gözlem amaçlı kullanıldı. Çalışma, TÜBİTAK tarafından Doç. Dr. Özgür Baştürk yürütücülüğünde sürdürülen 118F042 numaralı, “Zamanlama Yöntemiyle Ötegezegen Keşfi” başlıklı 1001 AR-GE Projesi kapsamında desteklendi.

Araştırma Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden Araş. Gör. Ekrem Murat Esmer, Doç. Dr. Özgür Baştürk ve Prof. Dr. Selim Osman Selam ile İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Sinan Aliş tarafından gerçekleştirildi.

Çalışma; TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin 1 m çaplı T100 teleskobu yanı sıra Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi'nde bulunan 80 cm çaplı Prof. Dr. Berahitdin Albayrak teleskobu, İstanbul Üniversitesi Gözlemevi’nin Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ulupınar Gözlemevi yerleşkesinde bulunan 60 cm çaplı teleskobu ile elde edilen ışık ölçüm gözlemlerinin yanı sıra Kepler ve TESS uzay teleskoplarının elde ettiği gözlemler kullanılarak yapıldı.

Çalışmada, çift yıldızın tutulma zamanlarının analiz edilmesi ile Kepler-451 sisteminde daha önce keşfedilmiş olan bir gezegene ilave olarak Jüpiter benzeri iki adet gezegenin daha varlığı tespit edildi.

Çift yıldızlar etrafındaki 21. ve 22. gezegeni Türk araştırmacılar bulduğundan uzayda bu anlamda keşfi yapılan gezegen sayısı 22'ye çıktı. Gezegenlerden biri Jüpiter'in kütlesinin yaklaşık olarak 1,5 katı, diğeri de iki katına yakın. 

Ayrıca, Kepler-451, Kepler-47’den sonra etrafında ikiden fazla gezegen keşfedilen ikinci çift yıldız sistemi olma özelliği taşıyor.

Kepler-451 sistemindeki gezegenlerin keşfinin açıklandığı bilimsel makale  de Oxford Üniversitesi Yayınları tarafından basılan “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” dergisinde yayınlandı.