Türkmenistan’da Çalık, Rönesans ve Japon Devleriyle Üçlü Enerji İş Birliği

Türkmenistan, enerji sektöründe dev adımlar atmaya devam ediyor. Türk ve Japon şirketlerle imzalanan üç büyük anlaşmayla, milyarlarca dolar değerinde üç yeni tesis inşa edilecek. Projeler, Türkmenistan’ın enerji devi Turkmenhimiya öncülüğünde, Türk firmaları Çalık Grubu ve Rönesans Holding ile Japon devlerinin iş birliğiyle hayata geçirilecek.

Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov’un 14-15 Nisan’da Japonya’nın başkenti Tokyo’ya gerçekleştirdiği ziyaretin ardından imzalanan anlaşmalardan ilki, Ahal bölgesinde ikinci bir gaz-benzin tesisinin inşasını kapsıyor. Rönesans Holding’in iştiraki Rönesans Endüstri Tesisleri, Japon Kawasaki Heavy Industries ve Itochu Corporation ile tesisin mühendislik, tedarik ve anahtar teslim inşaatını üstlenecek.

İkinci anlaşma, Balkan bölgesindeki Kiyanly’de yıllık 1,155 milyon ton kapasiteli bir karbamid tesisinin inşasını içeriyor. Bu projeyi, Ahmet Çalık’ın liderliğindeki Gap İnşaat ile Japon Mitsubishi Heavy Industries gerçekleştirecek. Ayrıca, Kiyanly Polimer Tesisi’nde büyük onarımlar için Rönesans Endüstri ve Japon Toyo Engineering ile ayrı bir anlaşma imzalandı.

Üçüncü çerçeve anlaşması ise Türkmenistan Enerji Bakanlığı ile Japon Sumitomo arasında, elektrik santrallerinin kombine çevrime dönüştürülmesi için yapıldı. Bunun yanı sıra, Türkmenistan Devlet Dış Ekonomik İşler Bankası, Japonya İhracat ve Yatırım Sigorta Ajansı ile iş birliği mutabakatı imzaladı.

Türkmenistan’ın enerji yatırımları daha önce de dikkat çekmişti. 2019’da devreye giren ilk gaz-benzin tesisi, yılda 1,785 milyar metreküp gaz işleyerek 600 bin ton Eco-93 benzin, 12 bin ton dizel ve 115 bin ton LPG üretiyor. Ayrıca, 2018’de Koreli ve Japon ortaklarla tamamlanan 3,4 milyar dolarlık Kiyanly Polimer Tesisi, yılda 5 milyar metreküp doğalgaz işleyerek 381 bin ton polietilen, 81 bin ton polipropilen ve 4,5 milyar metreküp ticari gaz üretiyor.

Rönesans Holding, Türkmenistan’daki projelerde Kawasaki ile daha önce de iş birliği yapmıştı. Aşkabat’a 50 kilometre mesafedeki Akhal’de inşa edilen ve 2019’da tamamlanan 1,7 milyar dolarlık GTG (Doğalgazdan Benzin Üretim Tesisi), dünyanın doğalgazdan benzin üreten ilk tesisi olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girmişti. 2022’de Tokyo’da imzalanan mutabakatla, GTG-2 projesi için de anlaşma sağlanmıştı. Bu yeni tesisler, Türkmenistan’ın Orta Asya’daki enerji liderliğini pekiştirecek.