Zemin Sıvılaşma Riskine Borlu Çözüm

Bursa Teknik Üniversitesinde (BTÜ), sıvılaşma riski gözlenen zeminlerin iyileştirilmesi için geliştirilen bor katkılı enjeksiyon malzemesi, Bursa Büyükşehir Belediyesinin desteğiyle bu riskin yüksek olduğu Gemlik ilçesi Kurşunlu sahilinde uygulandı.

Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamaya göre, BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Eyübhan Avcı'nın sıvılaşma riski gözlenen zeminlerin mukavemetini artırmak amacıyla geliştirdiği, patenti alınan bor katkılı zemin enjeksiyon malzemesi, Kurşunlu sahilinde denendi.

Belirli bir zaman sonra uygulamanın yapıldığı zeminden alınacak numuneler, çeşitli testlerden geçirilecek. Testlerin ardından bor katkılı malzemenin, depreme karşı dayanıklı bir zemin sağlamada kullanılması amaçlanıyor.

"Yer altı suyunun bulunduğu alanlarda boşluklara enjekte edilirken çok hızlı katılaşıyor"

Doç. Dr. Avcı, bor katkısıyla elde edilen malzeme üzerinde 10-15 yıl laboratuvar çalışması yaptıklarını belirtti.

Çalışmanın saha analiz aşamasını ise fay hattının da geçtiği Gemlik'in Kurşunlu bölgesinde yürüttüklerini aktaran Avcı, şunları kaydetti:

"Sıvılaşabilir zeminlerin önlenmesine yönelik yaptığımız çalışmada, hayli yol katettik. Önceliğimizi Bursa'ya verdik ve yaklaşık 1 aylık çalışmamız kaldı. Daha sonra gerekli raporları yayınlayacağız. Kocaeli ve Bursa gibi yerlerde sıvılaşabilir alanların bulunduğunu biliyoruz. Deprem anında bu bölgelerde ciddi hasar oluşabilir. Çimento kökenli malzemeler, yeraltı suyunun bulunduğu ve akış halinde olduğu yerlerde zamanla dayanımını kaybediyor veya katılaşmayabiliyor. Geliştirdiğimiz malzeme, yer altı suyunun bulunduğu alanlarda boşluklara enjekte edilirken çok hızlı katılaşıyor ve çok hızlı şekilde dayanım kazanıyor. Bunun sonucunda da sıvılaşma ortadan kalkıyor. Bu müdahale sayesinde binaların deprem anında göreceği hasarı en aza indirmeyi hedefliyoruz. Kahramanmaraş merkezli deprem bölgesinde de 2 yıldır çalışma yürütüyoruz. Özellikle Hatay bölgesinde, sıvılaşma nedeniyle hasar oranı çok büyük oldu. Geliştirdiğimiz malzeme, mevcut binalarda da kullanılabilecek. Binadaki temellerden, demirlere zarar vermeden küçük delikler açarak rahatlıkla müdahalelerde bulunabileceğiz. Aynı zamanda yaptığımız ön çalışmalar, tekniğimizin son derece ekonomik olacağını gösteriyor."

Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı Deprem ve Zemin İnceleme Şube Müdürlüğünde görevli jeoloji mühendisi Akın Karabudak da çalışmanın Bursa'nın deprem dayanıklılığını artırmada önemli bir rol oynayacağını bildirdi.

Laboratuvar testleri başarıyla sonuçlanan malzemeyi arazide uygulamaya başladıklarını belirten Karabudak, "Denemelerin ardından araziden numunelerimizi alıp tekrar teste tabi tutacağız. Ardından özel olarak geliştirilen malzeme ülkemizde ve yurt dışında depreme karşı güvenli yapılar için kullanılmaya başlanacak." ifadesini kullandı.