Güney Afrikalı Sunday Times gazetesi haberine göre, kurtarma ekipleri ülkede terk edilmiş bir altın madeninden kaçak madencileri çıkardı. Madencilerin bazılarının cansız bedenlerine ulaşıldı. Madende yüzlerce kişinin mahsur kalmış olabileceği ve en az 100 kişinin ölmüş olabileceği belirtiliyor.
Profesyonel bir arama-kurtarma şirketi, dün Johannesburg'un yaklaşık 140 kilometre güneybatısındaki Stilfontein yakınlarındaki maden kuyusuna büyük bir kurtarma kafesi gönderdi. Madende hâlâ hayatta olan ve yeraltında mahsur kalan 400 ila 800 kişi olduğu iddia ediliyor.
Güney Afrika Ulusal Sivil Toplum Örgütü'nden (SANCO) Mzukisi Jam, madende gazetecilere "Makinenin çalıştığını söyleyebiliriz. Yedi kişiyi yukarı çıkardı" dedi. Örgütün lideri Johannes Qankase'ye göre kurtarma operasyonunda en az dört kişinin cansız bedeni çıkarıldı.
Madencilik Mağduru Topluluklar Harekete Geçiyor (MACUA) grubunun sözcüsü Sabelo Mnguni, geçtiğimiz cuma günü kurtarılan madencilerle birlikte yüzeye gönderilen bir cep telefonunda, yer altında plastikle sarılmış onlarca cesedi gösteren iki videonun bulunduğunu söylemişti.
Mnguni, geçtiğimiz Kasım ayında madencilerin yasadışı faaliyetini sonlandırmaları için polisin ilk kez bir operasyon başlattığı madende "en az" 100 kişinin öldüğünü söyledi. Mnguni, madencilerin açlıktan veya susuzluktan öldüğünü düşündüklerini aktardı.
Geçtiğimiz cuma günü topluluk tarafından yürütülen bir kurtarma operasyonda dokuz ceset bulunduğunu ifade eden Mnguni, dün yetkililer tarafından yapılan resmi bir kurtarma operasyonunda dokuz kişinin daha bulunduğunu ve 26 kişinin de kurtarıldığını kaydetti.
Güney Afrika Polis Teşkilatı sözcüsü Sabata Mokgwabone, kaç cesedin çıkarıldığı ve kaç kişinin kurtarıldığına dair bilgileri hâlâ doğrulama sürecinde olduklarını belirtti.
Polis, yeraltında tam olarak kaç madencinin kaldığından emin olmadıklarını ancak yüzlerce olabileceğini açıkladı.
Operasyon sonrası kendilerini madene kapadılar, polis ablukaya aldı
Maden ocağı, yetkililerin iki ay önce madencileri çıkarmaya ve madeni kapatmaya çalışmasından bu yana polis ve madenciler arasında bir çıkmaza sahne oldu.
Polis, madencilerin tutuklanma korkusuyla Buffelsfontein Altın Madeni'nden çıkmayı reddettiğini ifade etmişti. Ancak MACUA'dan Mnguni, polisin madencilerin madene girip çıkmak için kullandıkları halatları ve makara sistemini çalışmaz hale getirdikten sonra madencilerin yer altında mahsur kaldıklarını iddia ediyor.
Güney Afrika polisi, yasadışı madenciliği ortadan kaldırmak için 2023'ün sonlarında Vala Umgodi Operasyonu'nu (Deliği Tıka) başlatmıştı. Polis, Kasım ayının başlarında, Stilfontein çevresindeki maden kuyularına temel malzemelerin gönderilmesini engellemelerinin, Ekim ortasından bu yana yüzlerce madenciyi "açlık ve susuzluk sonucu" yüzeye çıkmaya zorladığını savunuyor.
MACUA'dan Magnificent Mndebele de, "Şaft 2 kilometre derinliğinde. İnsanların yukarı tırmanması imkansız" ifadelerini kullandı.
Güney Afrikalı Sunday Times gazetesi, kurtarma çalışmalarına öncülük eden şirketin maden şaftına 3 kilometre kadar indirilebilen özel bir kafes tasarladığını ve kurtarma operasyonunun, her şey planlandığı gibi giderse, 16 gün süreceğini bildirdi.
MACUA, Aralık ayında polis ve eyalet yetkililerine madencilere yiyecek, su ve ilaç gönderilmesine izin vermeleri emrini veren bir dava kazanmıştı. Kasım ve Aralık aylarının ilerleyen zamanlarındaysa polis, bazı malzemelerin gönderilmesine izin verdi.
Ülkede büyüyen kaçak madencilik
Altın zengini Güney Afrika'nın bazı bölgelerinde yasadışı madencilik yaygın. Şirketler artık kârlı olmayan madenleri kapatıyor. Buna karşılık, gayri resmi madencilerden oluşan gruplar, kalan yatakları bulmak için yasadışı yollarla madenlere giriyor.
Büyük madenci grupları, kârlarını maksimize etmek için genellikle aylarca yeraltına inerek, yanlarında yiyecek, su, jeneratör ve diğer ekipmanları götürüyorlar. İhtiyaç halinde daha fazla malzeme gönderilmesi için maden dışındakilere güveniyorlar.
Tahminlere göre, Güney Afrika'da bugün yaklaşık 30 bin kaçak madenci var. Güney Afrika'nın altın üretiminin yüzde 10'unu, terk edilmiş 6 bin maden kuyusunda sürdürüyorlar.
'Yoksulluk madenlere geri dönmeye zorluyor'
Güney Afrika yetkilileri, yasadışı madenci gruplarına uzun zamandır baskı yapmaya çalışıyor.
MACUA'dan Mnguni ise, burada mahsur kalan madenci grubunun suçlu olmadığını, madenler kapatıldığında işsiz kalan ve çaresiz kalan eski maden çalışanları olduğunu belirtti. Mnguni, "Madenciler yoksulluk içinde yaşadıkları için madene geri dönüyorlar" dedi.
Maden Kaynakları ve Enerji Bakanlığı sözcüsü Makhosonke Buthelezi ise, madende mahsur kalan kişilerin silahlı olduğunu öne sürerek "Özel veya devlet çalışanlarının kafese girmesi çok riskli çünkü zama zamaların (kaçak madencilerin) bazılarının silahlı olduğu ve bazılarının iradeleri dışında tutulduklarına dair ifadeler verdiği biliniyor" dedi.
Haber ve Foto: SOL Gazete
Yorum Yazın