Elon Musk geçtiğimiz günlerde Twitter aracılığıyla, kentsel ulaşım için tünel inşa şirketi olan The Boring Company'nin önümüzdeki yıllarda yüksek hızlı ve hala teorik durumda olan hyperloop tüneli için çalışmalara başlayacağını ifade etti.
Yeni Nesil Ulaşım Sistemi: Hyperloop
Kara, hava, deniz ve raylı ulaşım sistemlerinin ardından beşinci bir ulaşım sistemi geliştirmek için çalışmalar yapılıyor. Yerde ses hızına yakın hızlarla seyahat edebilmeyi sağlayacak, hız yuvarı (hyperloop) olarak adlandırılan bu yeni nesil ulaşım sistemi nedir?
İlk defa SpaceX ve Tesla Motor şirketlerinin sahibi Elon Musk tarafından 2013 yılında tanıtılan hız yuvarı bizlere yeni bir ulaşım biçimi sunuyor. Hız yuvarları, basitçe hava koşullarına ve çarpmaya dayanıklı raysız bir trene benzetilebilir. Bu teknoloji ile gökyüzüne yükselmeden de ses hızına yakın hızlarla seyahat mümkün olabilir.
Diğer ulaşım sistemlerinden çok daha hızlı olacak bu yeni sistem, seyahat süresini bir hayli kısaltacak. Örneğin Ankara’dan İstanbul’a (yaklaşık 450 km’lik mesafe) yarım saat gibi çok kısa bir sürede gidilebilecek. Ayrıca hız yuvarları, havalimanları gibi, şehirden uzak alanlara değil şehir merkezine yakın yerlere inşa edilebileceği için de ulaşımı çok kolaylaştıracağı ve hatta uzun mesafe seyahatlerde bile hava ulaşımının önüne geçeceği düşünülüyor.
Peki, hız yuvarı nasıl çalışıyor ve çok yüksek hızlara ulaşabiliyor?
Saatte yaklaşık 1.200 km hızla seyahat edebilmek için geliştirilen hız yuvarları için öncelikle yerin altına veya üzerine düşük hava basıncına sahip özel bir tüp inşa edilmesi lazım. Yolcuları taşıyan kapsülün bu özel tüp içerisinde çok yüksek hızla ilerleyebilmesi için de aerodinamik sürtünmenin azaltılması gerekiyor.
Aerodinamik sürtünme, kapsülün hareketine zıt yönde etki eden hava direnci kuvvetidir ve hızın karesiyle orantılı olarak artar. Bu sürtünme kuvvetini azaltmanın yolu ise kapsülün içinde hareket ettiği tüpteki hava basıncını düşürmekten geçer. Dolayısıyla çok yüksek hızlarla enerji sarfiyatını en aza indirerek yol almak için tüp içerisindeki hava basıncının mümkün olduğu kadar düşürülmesi gerekiyor.
Virgin Hyperllop şirketinin inşa ettiği bir test tüpü.
Hız yuvarıyla, yüksek hızlı trenden yaklaşık üç kat daha hızlı seyahat edilebileceği için, Elon Musk hız yuvarı ile yolculuğu bir trende gerçekleşen türbülanssız bir uçak seyahati olarak tanımlıyor. Fakat sistemin tek avantajı hız değil. Hız yuvarlarının tamamen elektrikle çalışması ve çevre dostu bir sistem olması da planlanıyor. Tüpün üzerine yerleştirilecek güneş panelleriyle, hız yuvarının çalışması için gerekli enerjinin ve daha fazlasının üretilmesi düşünülüyor. Toplanan güneş enerjisinin fazlası pillerde depolanacak ve böylece güneş panellerinin üzerine yeterli miktarda ışık düşmediği zamanlarda -örneğin bulutlu havalarda veya gece vakti gerçekleşecek seyahatlerde- kullanılabilecek. Bu sayede sistemin, fosil enerji tüketimini ve dolayısıyla çevre kirliliğini azaltacağı öngörülüyor.
Musk, Aralık 2016'da, araçlar ve yüksek hızlı trenler için tünel ağları kazmanın hızlı ve etkili yollarını bulmanın trafik sıkışıklığını sona erdireceği fikriyle The Boring Company'yi kurdu. Boring Company, şehirlerle bazı sözleşmeler imzaladı, ancak şimdiye kadar hyperloop veya yüksek hızlı ulaşım kullanan bir sistem ile ilgili henüz adım atılmadı. Musk halihazırda, Las Vegas'taki Kongre Merkezi'ndeki 1,7 millik yeraltı tünelleri boyunca insanları taşımak için Tesla araçlarını kullanıyor. Geçen yıl şirket, TheBoring Company'nin büyümesini sağlayacak özel kullanım izni ve franchise sözleşmesi için ilk onayı aldı.
Yararlanılan Kaynaklar: https://bilimgenc.tubitak.gov.tr
Yorum Yazın