Şehirleşmenin doğal bir sonucu olarak, artan araç sayısı ve günden güne daha fazla önem kazanan zaman yönetimi, ulaşım ağlarının geliştirilmesi ve standartlarının arttırılmasını kaçınılmaz hale getirmektedir. Sarp arazi koşullarının olduğu bölgelerde yüksek standartlara sahip karayolu imalatlarının yapılması için zaman zaman tünel inşaatlarına gereksinim duyulmaktadır.
Yapılan çalışmada, tasarımın yapılacağı her kaya ortam için farklılık gösteren yatay gerilmenin düşey gerilmeye oranı olan "k" katsayısının gösterdiği değişkenliğin ve ikiz tüneller arasındaki mesafenin deformasyon ve plastik bölge kalınlığına etkisi değerlendirilmiştir. Tasarım analizlerinde, Sheorey tarafından önerilen eşitlikler yardımıyla tahmin edilen "k" parametresinin derinliğe bağlı değişim aralığını içine alan sınır değerler kullanılmıştır. Çalışma kapsamında, 2 boyutu esas alan Phase2 programında 3. boyutun, bir başka deyişle kazı aynasına olan mesafeye bağlı olarak deformasyonların öngörülmesine yönelik temel deneyimde, çekirdek değiştirme tekniğinden yararlanılmıştır. Burada hedeflenen; 3 boyutlu doğal kaya ortamında oluşacak davranışın, 2 boyutlu olarak hazırlanan bilgisayar modeline gerçekçi ve sağlıklı bir şekilde aktarılması ve adapte edilmesi gerektiğidir.
Yapılan analizlerde "k" sabitinin artması, bir başka deyişle yatay gerilmelerin düşey gerilmelere oranının artmasıyla birlikte tünel çekirdek kazı bölgesindeki kaya kütlesine ait indirgenmiş elastisite modülünün dramatik bir şekilde azaldığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda tünele etkiyen yanal gerilmelerdeki artışın da tünel tabanındaki deformasyonları arttırdığı görülmüştür.
Araştırmada, 2 boyutlu sayısal arazi modellerinde yapılacak tünel analizlerinde, 3. boyutta değişkenlik gösterebilecek jeolojik ve yapısal koşulların analiz aşamalarına daha gerçekçi ve doğru bir şekilde yansıtılması için, kazı hattı boyunca (3. boyut) meydana gelecek deformasyonların ve tünel çekirdek malzemesinin ilerleme aralığı, tünelin yarıçapı ve plastik bölge kalınlığı gibi parametrelere bağlı olarak değişen kütle deformasyon modülünün indirgeneceği değerin tayin edilmesi önerilmektedir.
Çalışmanın tamamı için lütfen bize ulaşın.
Yorum Yazın
Facebook Yorum