Metalik Maden Aramacılığı

Maden aramacılığında yirmi seneyi geçen tecrübesiyle sektörün tanınan isimlerinden biri olan Murat Çetintaş’la, metalik maden aramaları nasıl yapılıyor nasıl yapılmalı konusunu konuşmak istiyoruz.

YH - Murat Bey bize kısaca mesleğe nasıl başladığınızı ve tanımayanlar için kendinizi kısaca anlatabilir misiniz?

MÇ - 1998 yılında ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünden mezun oldum. Lisedeki fizik öğretmenimin tavsiyesiyle seçtiğim, aslında ne olduğunu çok da bilmediğim jeoloji bölümünde sadece diploma için okuyan bir öğrenciydim. 1996 yılında mecburi yaz stajı için gittiğim Rio Tinto firmasında, aslında nasıl kıymetli bir mesleğin öğrenimini aldığımı fark ettim ve serüven başladı. Okul bitene kadar tüm dönem arası ve yaz tatillerinde mezun olduktan sonra da tam zamanlı olarak aynı firmada çalışmaya devam ettim. 2015 yılına kadar da Türkiye’de faaliyet göstermiş olan neredeyse tüm büyük uluslararası maden firmalarında çalışma şansı buldum. En son çalıştığım Avustralyalı firma Türkiye’den çekilme kararı aldıktan sonra Jeo Danışmanlık firmasını kurdum ve o tarihten beri de gerek Türkiye’de gerekse yurtdışında birçok projede danışmanlık hizmeti vermekteyim.

YH - Hangi konularda danışmanlık yaptığınızı da kısaca alabilir miyiz?

MÇ - Üzerinde hiçbir araştırma yapılmamış sahayı maden fizibilite aşamasına getirene kadar akla gelebilecek tüm arama faaliyetlerini yapabileceğimiz, konusunda uzman mühendis ve bilim insanlarından oluşan dinamik bir ekibiz. Jeolojik- yapısal haritalama, alterasyon modellemesi, jeokimyasal yüzey örneklemeleri, jeofizik çalışma ve sondaj programlaması, modelleme ve maden kaynak hesaplaması gibi birçok konuda hizmet veriyoruz.

YH - Arama konusu açılmışken, metalik maden araması nasıl yapılmalıdır? Anlatabilir misiniz?

MÇ - “Nasıl yapılmalı”dan ziyade bizim nasıl yaptığımızı anlatmak isterim. Maden arama ruhsatlı bir sahada ilk olarak bu sahada veya saha yakını bölgelerde yapılmış öncel çalışmaları derleyip genel bilgi sahibi olduğumuz literatür araştırması yaparız. Bu araştırma sayesinde, aradığımız emtia ürünle ilgili daha önce kayıt altına alınan bilgiler ışığında saha çalışmalarına başlarız.

Sahaya attığımız ilk adımla birlikte bu sahada aradığımız madenin oluşum özelliklerini ve buna bağlı gelişmiş kayaç bozunumlarını ve yapısal unsurları belirlemeye çalışırız. Sahadan kaya ve dere sedimanı örnekleri alarak gerek aradığımız metal gerekse bu metale işaret edebilecek iz elementler hakkında bilgi sahibi olmaya çalışırız.

Dere sedimanı örneklerinden gelen jeokimya sonuçlarına göre belirlenen hedef alanlarda sistematik toprak örneği alımı yaparız.

Yüzey jeoloji ve jeokimyası ile şekillenen hedef bölgelerde gerekirse jeofizik çalışmalar da yaparak cevherleşmeye ev sahipliği yapan kayaç veya yapıların yeraltındaki devamlılıkları hakkında fikir sahibi olmaya çalışıyoruz.

Yüzey jeolojisi, jeokimyası. kayaç bozunmaları yapısal unsurlar ve jeofizik gibi birçok veriyi bir arada değerlendirerek oluşturulan sondaj programı ile cevher modelini ortaya koymaya çalışırız.

Sondajla sonucunda oluşturulan cevher modelleri üzerinde jeolojik kaynak hesaplamaları yaparız.

YH - Kaynak hesaplamasını yaptıktan sonra projedeki arama kısmının sonlandığını söyleyebilir miyiz?

MÇ - Aslında tam olarak sonlanıyor diyemeyiz. Jeolojik kaynak ortaya konduktan sonra proje eğer fizibilite çalışmaları sonucunda madencilik yapılabilecek rezerve sahip ise, üretim devam ettiği sürece rezervi geliştirmek amacıyla aramalar da devam eder.

YH - Vakit ayırdığınız ve verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederiz.

MÇ - Ben teşekkür ederim. Aslında her biri uzun uzun anlatılabilecek aşamaları kısaca anlatmaya çalıştım. Umarım okuyucularınıza faydalı olacak bilgiler verebilmişimdir.

YH - Detaylı bilgi almak isteyebilecek okuyucularımız için firma iletişim bilgilerinizi aşağıda vereceğiz.